Logika dziejów jest tragiczna, ciągle toczą się wojny, w których giną młodzi niewinni ludzie , którzy powinni bawić się i kochać, a nie doświadczać cierpienia i śmierci. Przecież i tak są bezradni wobec wojny, nie mogą w żaden sposób zapobiec złu. 2. ,,Ocalony" Tadeusza Różewicza
EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO POZIOM PODSTAWOWY Zestaw II Sarmatów będę równał! Naród, który z szkoły Marsowej pierwsze przodki, stare dziady liczy, Który wprzód w szabli niźli w zagonach dziedziczy, Którym Chrobry Bolesław, gdy Rusina zeprze, Żelazne za granicę postawił na Dnieprze; Gdy Niemca, co w fortecach i w swej ufał strzelbie, Takież kazał kolumny kopać i na Elbie. Tylą tedy tryumfów ozdobione dłonie, Tylą nieprzyjacielskiej krwie kurzące bronie, Skorośmy niespokojne skrócili sąsiady, Podnieśmy na Turczyna, z którym dziś do zwady Pierwszy raz przychodzimy; [...] a mężnym bohatyrska cnota Niechaj do wiecznej sławy pootwiera wrota. A ty, o wielki Boże! który jednym słowem Wodzisz wojsk miliony, przeto obozowem Panem się słusznie zowiesz; ty sadzasz na trony, Ty królom z głów niewdzięcznych odbierasz korony, Pokaż swoję moc w naszej niedołędze lichej, Zepchni nieprzyjacioły swoje dzisia z pychy. Oni liczbie tak wielkiej, wozom, koniom, a my W tobie tylko, jedyny Boże nasz, ufamy. Wacław Potocki, Wojna chocimska Zakład Narodowy im. Ossolińskich, De Agostini Polska, Wrocław – Warszawa 2003. Henryk Sienkiewicz Potop (fragmenty) Ale Sapieha odsyłał listy bez odpowiedzi; mówiono natomiast, że się licytuje, sprzedaje, co może, srebra przetapia na monetę, stada za gotowy grosz oddaje, makaty i kobierce nawet Żydom zastawia, majętności wydzierżawia, a wojska ściąga. Hetman [Radziwiłł, zdrajca ojczyzny] wierzyć początkowo nie chciał, by ktoś bez wahania całą swoją fortunę na ołtarz ojczyzny rzucał. [...] Był to człowiek już w wieku poważnym, średniej tuszy, o twarzy nie pięknej, ale rozumnej i dobrotliwej. Wąsy miał już siwe, równo nad górną wargą przystrzyżone, i takąż niewielką bródkę, co czyniło go podobnym do cudzoziemca, choć się po polsku ubierał. Jakkolwiek wielu dziełami wojennymi wsławiony, wyglądał więcej na statystę 4 niż na wojownika, ci, którzy go bliżej znali, mówili też, że w obliczu pana wojewody Minerwa nad Marsem przemaga. Ale obok Minerwy i Marsa była w tej twarzy rzadsza w owych czasach ozdoba, to jest uczciwość, która z duszy płynąc, odbijała się w oczach jak światło słońca w wodzie. Na pierwszy rzut oka poznali, że był to mąż zacny i sprawiedliwy. [...] Wyprawiał sobie pan Sapieha co dzień uczty, w czasie których krążyły gęsto kielichy, miał bowiem ów zacny obywatel i niepospolity wojownik tę przywarę, iż wesołą kompanię i brząkanie szkłem nad wszystko nawidził 5 , często nawet służby dla uciechy zaniedbując. Dzienną natomiast przezornością wieczorną folgę 6 wynagradzał. Do zachodu słońca pracował szczerze, wysyłał podjazdy, ekspediował listy, sam objeżdżał straże, sam przesłuchiwał schwytanych języków 7 , natomiast z pierwszą gwiazdą często i skrzypki odzywały się w jego kwaterze. A gdy raz się rozochocił, to już na wszystko pozwalał [...]. Byli tacy oficerowie, którzy i bez dozoru hetmańskiego służbę pełnili, ale niektórzy zaniedbywali się wieczorami srodze, jako zwyczajnie żołnierze, ręki żelaznej nad sobą nieczujący. Nie omieszkał korzystać z tego nieprzyjaciel [Szwedzi]. […] Sapieha, choć geniuszem nie dorównał innym, który choć czasem pobłądził, przecie poczciwością wystrzelił nad wszystkie panięta 8 tej Rzeczypospolitej, w wierności nigdy się nie zawahał, poświęcił bez chwili namysłu całą fortunę i od początku wojny piersi za swego monarchę i swój kraj nadstawiał. Henryk Sienkiewicz, Potop, Świat Książki, Warszawa 2003. 4 statystę – polityka. 5 nawidził – lubił. 6 folgę – odpoczynek. 7 języków – tu: jeńców. 70 8 panięta – MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO Część II POZIOM PODSTAWOWY Temat 2. Dlaczego ludzie cierpią Jak się zachować wobec ludzkiego cierpienia Przedstaw – na podstawie załączonych fragmentów – postawy i poglądy bohaterów Dżumy Alberta Camusa. Jako kontekst wykorzystaj całą powieść. Albert Camus Dżuma (fragmenty) [Fragment I, pierwsze kazanie księdza Paneloux] Bracia moi, doścignęło was nieszczęście, bracia moi, zasłużyliście na nie [...]. Po raz pierwszy ta plaga zjawiła się w historii, żeby porazić nieprzyjaciół Boga. Faraon sprzeciwił się odwiecznym zamiarom i dżuma zmusiła go, by padł na kolana. Od początku historii plaga boska rzuca do stóp Boga pysznych i ślepych. Rozważcie to i padnijcie na kolana [...]. Jeśli dziś dotknęła was dżuma, to znaczy, że chwila zastanowienia nadeszła. Sprawiedliwi mogą być bez obawy, ale źli słusznie drżą. W ogromnej stodole świata nieubłagany bicz wybije zboże ludzkie, aż słoma zostanie oddzielona od ziarna. Będzie więcej słomy jak ziarna, więcej powołanych niż wybranych i tego nieszczęścia nie chciał Bóg. Zbyt długo ten świat paktował ze złem, zbyt długo liczył na miłosierdzie boskie. [...] Wiecie teraz, co to grzech, jak wiedzieli o tym Kain i jego synowie, ci sprzed potopu, ci z Sodomy i Gomory, Faraon i Hiob, a także wszyscy przeklęci [...]. Wielu z was, wiem o tym, słusznie zadaje sobie pytanie, dokąd zmierzam. Chcę was przywieść do prawdy i nauczyć was radować się mimo wszystko, co powiedziałem. Minął już czas, kiedy rady, braterska ręka mogły was pchnąć ku dobru. Dziś prawda jest rozkazem. Drogę zbawienia wskazuje wam czerwony oszczep i on was na nią popycha. Tu, bracia moi, przejawia się wreszcie miłosierdzie boże, które do wszystkiego wnosi dobro i zło, gniew i litość, dżumę i zbawienie. Nawet ta plaga, która was zabija, uszlachetnia was i wskazuje drogę. [Fragment II, w szpitalu] Nagle jednak inni chorzy umilkli. Doktor zorientował się wtedy, że krzyk dziecka osłabł, słabł ciągle i urwał się wreszcie. [...] Z ustami otwartymi, ale niemymi, dziecko odpoczywało w głębi rozrzuconych koców [...]. Paneloux zbliżył się i wykonał gest błogosławieństwa. Potem zebrał sutannę i wyszedł środkiem sali. [...] Rieux wychodził już z sali krokiem tak szybkim i z takim wyrazem twarzy, że kiedy mijał Paneloux, ten wyciągnął rękę, żeby go zatrzymać. – Chodźmy, doktorze – powiedział. Rieux odwrócił się, ciągle tym samym porywczym ruchem, i rzucił gwałtownie: – Ach, ten przynajmniej był niewinny, ksiądz wie o tym dobrze! [...] – Dlaczego mówił pan do mnie z takim gniewem – powiedział głos za nim. – To widowisko było dla mnie także nie do zniesienia. Rieux odwrócił się do Paneloux. – To prawda – rzekł. – Niech mi ksiądz wybaczy. Ale zmęczenie to szaleństwo. Zdarzają się takie godziny w tym mieście, kiedy nie czuję nic prócz buntu. – Rozumiem – szepnął Paneloux. – To budzi bunt, ponieważ przekracza naszą miarę. Ale może powinniśmy kochać to, czego nie umiemy pojąć. Rieux wyprostował się nagle. Patrzył na Paneloux z całą siłą i namiętnością, do jakich był zdolny, i potrząsnął głową. – Nie, mój ojcze – powiedział. – Inaczej rozumiem miłość. I nigdy nie będę kochał tego świata, gdzie dzieci są torturowane. [...] Lecz nie chcę spierać się z księdzem. Pracujemy razem w imię czegoś, co łączy nas ponad bluźnierstwami i modlitwami. Tylko to jest ważne. Paneloux usiadł obok Rieux. Twarz miał wzruszoną. – Tak – powiedział – tak, pan również pracuje dla zbawienia człowieka. Rieux próbował się uśmiechnąć. – Zbawienie człowieka to zbyt wielkie słowo dla mnie. Nie idę tak daleko. Interesuje mnie jego zdrowie, przede wszystkim zdrowie. 71
Zintegrowana Platforma Edukacyjna. Strona główna Ludzie bezdomni. Kierunki interpretacji. Powrót. Ludzie bezdomni. Kierunki interpretacji. pixabay, licencja: CC 0. Kiedy jesteśmy w galerii, na koncercie, kiedy czytamy debiutancki tomik poezji lub prozy – poddajemy to dzieło ocenie. Zarówno dzieła sztuki, jak i literatury podlegają
Dlaczego ludzie cierpią? Jak się zachować wobec ludzkiego cierpienia? Przedstaw - na podstawie załączonych fragmentów – postawy i poglądy bohaterów Dżumy Alberta Camusa. Jako kontekst wykorzystaj całą powieść. Albert Camus w powieści pt. „Dżuma” przedstawia mieszkańców miasta Oran zmagających się z epidemią śmiertelnej choroby. Akcja powieści rozgrywa się w latach czterdziestych XX wieku i trwa od kwietnia do lutego następnego roku. Dżuma jest powieścią – parabolą, skłaniającą do głębszych rozmyślań ludzie cierpią? Jak się zachować wobec ludzkiego cierpienia? Przedstaw - na podstawie załączonych fragmentów – postawy i poglądy bohaterów Dżumy Alberta Camusa. Jako kontekst wykorzystaj całą Camus w powieści pt. „Dżuma” przedstawia mieszkańców miasta Oran zmagających się z epidemią śmiertelnej choroby. Akcja powieści rozgrywa się w latach czterdziestych XX wieku i trwa od kwietnia do lutego następnego roku. Dżuma jest powieścią – parabolą, skłaniającą do głębszych rozmyślań egzystencjalnych. Przedstawione w powieści wydarzenia mają zmusić czytelnika do własnej interpretacji, do odkrycia „drugiego dna”, przesłania, które chciał nam przekazać autor. Sens powieści Camusa można odczytywać na kilka sposobów: dosłownie i metaforycznie. Dosłownie „Dżuma” jest historią walki ludzi z epidemią i przedstawia różnorodne postawy przyjmowane przez ludzi w obliczu zagrożenia. W szerszym kontekście „Dżuma” może być interpretowana jako metafora śmierci, a postawy przyjmowane przez bohaterów odbierane jako postawy przyjmowane w obliczu momentu ostatecznego. „Dżuma” może być również odczytywana jako zło tkwiące w człowieku i w świecie, gdyż jak twierdzi jeden z bohaterów utworu Tarrou: „Każdy nosi w sobie dżumę, nikt bowiem na świecie nie jest od niej wolny”. W takim odniesieniu powieść jest historią jednej z wielu potyczek człowieka w walce ze złem. Podobnie jak bakcyla dżumy, tak i zła nie można zwyciężyć do końca. Zawsze będzie tkwić w człowieku i może się ujawnić w każdej chwili. Jak już wspominałam wcześniej, autor ukazuje różnorodne postawy bohaterów wobec choroby, a co za tym idzie cierpienia. W przytoczonych fragmentach poznajemy postawy i poglądy dwóch bohaterów powieści – księdza Paneloux oraz doktora Rieux. Poglądy księdza Paneloux w trakcie trwania utworu ulegają przeobrażeniu. Podczas pierwszego kazania w trakcie tygodnia modlitw, które przedstawione jest w pierwszym z załączonych fragmentów, ksiądz ukazuje bardzo radykalny, konserwatywny stosunek do dżumy. Epidemia, a także cierpienie, które ze sobą niesie jest według niego karą za grzechy, która przyszła, aby przerwać zepsucie moralne mieszkańców Oranu. Podczas kazania ksiądz Paneloux przywołuje biblijnych grzeszników, którzy sprzeciwili się Bogu i zostali za to ukarani. Moim zdaniem ma to na celu podkreślenie wcześniejszej wypowiedzi traktującej o tym, że epidemia i cierpienie jakie jej towarzyszy są karą za złe postępowanie. Według księdza cierpienie jest ostrzeżeniem, ma sprawić, że ludzie zejdą ze złej drogi i nawrócą się. Ponadto, cierpienia wywołanego chorobą nie można postrzegać tylko negatywnie. Ma ono uszlachetniać i wskazywać poprawną drogę postępowania. W drugim fragmencie opisany jest przełom w myśleniu kaznodziei, a na zmianę jego poglądów duży wpływ ma śmierć małego synka sędziego Othona. Od tego momentu ksiądz Paneloux przestaje postrzegać dżumę jako karę za grzechy, stara się pomagać zarażonym. Cierpienie nie może być karą za złe postępowanie, gdyż cierpią i umierają także małe dzieci, czyli istoty niewinne. W rozmowie z doktorem Rieux ksiądz zgadza się, że ogrom cierpienia wywołuje bunt, gdyż ludzie nie rozumieją, dlaczego są tak dotkliwie doświadczani. Postuluje jednak, by pokochać cierpienie, by odnaleźć w nim głębszy sens. Podczas drugiego kazania Jezuita ukazuje swoje zmienione oblicze. Zaczyna utożsamiać się z cierpiącymi. Ponadto przedstawia cierpienie jako wyzwanie , z którym należy sobie poradzić, a nie jako karę za grzechy. Jezuita zachęca ludzi do walki z zarazą, a nie jak wcześniej do zdania się na wolę boską. Ksiądz przyznaje też, że nie umie wyjaśnić cierpienia niewinnych istot, ale uważa, że należy je zaakceptować, gdyż zsyła je Bóg. Ksiądz Paneloux sam zostaje doświadczony cierpieniem i umiera zarażony chorobą. Odmienne podejście do kwestii cierpienia przedstawia doktor Rieux. Jest on osobą niewierzącą w Boga, dlatego też nie zgadza się z poglądami głoszonymi przez księdza Paneloux. Doktor zdaje sobie sprawę, że cierpienie od zawsze towarzyszyło człowiekowi, jest nieodmiennie wpisane w jego egzystencję. Mimo to nadal walczy z epidemią i stara się przeciwstawić cierpieniu. Szczególne trudne do pojęcia jest dla niego cierpienie niewinnych istot. W drugim fragmencie zwraca uwagę księdzu, że cierpienie i śmieć synka sędziego Othona nie były niczym zawinione. I choć doktor nie podziela poglądów Jezuity stara się z nim współpracować, a to co ich łączy to walka z cierpieniem, choć dla każdego z nich oznacza ono co innego. Dla księdza walka z cierpieniem jest walką o zbawienie człowieka, zaś dla doktora walką o jego zdrowie. Podsumowując można powiedzieć, że poglądy tych dwóch bohaterów wynikają z pełnionych przez nich funkcji i wykonywanych zawodów, a także z wiary i postaw. I tak ksiądz wierzy w opatrzność Bożą i ufa, że każde cierpienie zesłane jest w jakimś celu, ma sens. Natomiast doktor Rieux sumiennie wykonuje swój zawód, stara się walczyć z chorobą i wszelkimi możliwymi sposobami minimalizować towarzyszące jej cierpienie.
przeżyje chorobę i spotka się z żoną, która do niego przyjedzie po opanowaniu epidemii. MOTYWY W DŻUMIE. motyw cierpienia, motyw śmierci, motyw choroby, motyw miasta, motyw miłości,
Cierpienie jest niewątpliwie nieodłącznym elementem ludzkiego istnienia, można by rzec, iż towarzyszy ono człowiekowi od zawsze, a ludzie zawsze zastanawiali się nad sensem, słusznością czy jego powodami . Dlaczego ludzie cierpią? Jak się zachować wobec ludzkiego cierpienia? Na to pytanie będę się starał znaleźć odpowiedź, analizując sytuację bohaterów książki Alberta Camusa pt. „Dżuma” oraz postaci historycznych . Po pierwsze należy zauważyć, że cierpienie jest karą za złe postępowanie ludzi, co słusznie stwierdza podczas swego pierwszego kazania ojciec Panteloux: „Bracia moi, doścignęło was nieszczęście, bracia moi, zasłużyliście na nie (…)”, „Wiecie teraz co to grzech, (…)”.Dodaj artykuł aby odblokować treśćCierpienie jest niewątpliwie nieodłącznym elementem ludzkiego istnienia, można by rzec, iż towarzyszy ono człowiekowi od zawsze, a ludzie zawsze zastanawiali się nad sensem, słusznością czy jego powodami . Dlaczego ludzie cierpią? Jak się zachować wobec ludzkiego cierpienia? Na to pytanie będę się starał znaleźć odpowiedź, analizując sytuację bohaterów książki Alberta Camusa pt. „Dżuma” oraz postaci historycznych . Po pierwsze należy zauważyć, że cierpienie jest karą za złe postępowanie ludzi, co słusznie stwierdza podczas swego pierwszego kazania ojciec Panteloux: „Bracia moi, doścignęło was nieszczęście, bracia moi, zasłużyliście na nie (…)”, „Wiecie teraz co to grzech, (…)”. Owa kara może być także punktem zwrotnym, punktem opamiętania w życiu złych ludzi, prowadzić do ich nawrócenia. Stąd też łatwo wywnioskować, że cierpienie może być czasem potrzebne człowiekowi i w niektórych przypadkach jest słuszne. W tym miejscu pozwolę sobie przytoczyć przykład świętego Augustyna. Otóż w młodości prowadził on życie rozpustnika, lecz dzięki modlitwom i cierpieniu swej matki świętej Moniki, nawraca się i zostaje praworządnym człowiekiem. Reakcje na ludzkie cierpienie są bardzo odmienne i zależą od charakteru człowieka. Albo okazujemy współczucie i pomagamy innym, albo wykazujemy się całkowitą obojętnością na problemy drugiego człowieka, a niektórzy wykorzystują cierpienie innych, by osiągnąć własne korzyści, najczęściej materialne, nie mające nic wspólnego z rozwojem samego człowieka . Na przykład w trakcie II wojny światowej Polacy, w zdecydowanej większości, doświadczali okrucieństw niemieckich i rosyjskich okupantów. Niestety wśród tego uciśnionego i solidarnie wspomagającego się narodu znaleźli się także zdrajcy, mający za nic cierpienie swych braci. Tak było w przypadku (konkretny przykład). Jedynym pocieszeniem na tą obojętność i kamienne serce ludzi, jest to, że czasem się zmieniają. Ojciec Panteloux w miarę upływu czasu i doświadczania skutków zarazy zmienia swój pogląd na przyczyny cierpienia mieszkańców Oranu, co dostrzega narrator: „(…) w pierwszym zaskoczeniu nie usłyszeliśmy dobrze(…)” , „(…)ale (…) może pomyślał i powiedział to bez miłosierdzia (…)” a potem „Jeśli jest bowiem sprawiedliwe, że piorun uderza w niedowiarka, nie można zrozumieć cierpień dziecka.” Trzeba jeszcze zauważyć że ludzkie cierpienie wcale nie musi być wynikiem błędu samych ludzi czy ich grzechów. W niektórych kulturach cierpienie było związane z obrzędami przejścia związanymi z osiąganiem przez młodych wieku dojrzałego. Bolesne próby, mające na celu sprawdzenie wytrzymałości przyszłych wojowników, były powszechnie praktykowane w społeczeństwach Azteków, Majów, plemion ameryki zachodniej czy u australijskich aborygenów. Wiązały się nie tylko z cierpieniem fizycznym ale także psychicznym i mistycznym. Pomimo tego młodzieńcy chętnie przystępowali do takich prób w pełni dobrowolnie, znając konsekwencje a za cel obierając szacunek współplemieńców, formalną dorosłość i honor. Cierpienie było wiec przepustką do lepszego życia. Z powyższych argumentów jednoznacznie wynika, że powodem ludzkiego cierpienia są sami ludzie, którzy albo otrzymują karę za swoje złe uczynki, albo cierpią za innych, co nie jest sprawiedliwe. Nikomu nie udało się znaleźć złotego środka na zaradzenie ludzkiemu cierpieniu, w wielu przypadkach można by go uniknąć, gdyby nie bezmyślność człowieka. Czasem, gdy pojawia się szansa na ulżenie drugiej osobie w bólu, celowo omijamy tego człowieka przez swoje lenistwo i obojętność. Każdy z nas powinien o tym pamiętać i starać się zmieniać świat na lepszy.
Człowiek wobec cierpienia innych. Na podstawie cytowanych fragmentów ,,Dżumy” i ,,Ludzi bezdomnych’’ omów postawy oraz motywy postępowania ich bohaterów: doktora Rieux, Tarrou, ks. Paneloux i Tomasza Judyma. Wykorzystaj także swoją wiedzę o
Dżuma ( fr. La Peste) – powieść paraboliczna Alberta Camusa wydana w 1947 w Paryżu przez Éditions Gallimard; w języku polskim ukazała się w 1957 w tłumaczeniu Joanny Guze . Zaliczana do dzieł XX-wiecznej literatury egzystencjalistycznej, realistycznie opowiada o epidemii dżumy w algierskim Oranie, znajdującym się wówczas w

W pismach św. Josemaríi tajemnica cierpienia jest stale powracającym motywem; staje się okazją do bezpośredniego spotkania z Bogiem, który stał się Człowiekiem aby nauczyć nas żyć jako ludzie. Wcielając się, Jezus Chrystus chciał doświadczyć maksimum ludzkiego cierpienia, by nauczyć nas, że miłość może pokonać każdy ból.

zNH4B. 27 400 155 78 337 346 203 484 151

dlaczego ludzie cierpią jak się zachować wobec ludzkiego cierpienia dżuma